Fluorideadvies
Fluoride wordt ingebouwd in de tanden en maakt ze beter bestand tegen gaatjes. Belangrijk om wat meer over te weten dus!
Waarom fluoride?
Fluoride is een natuurlijke stof. Die wordt ingebouwd in de tanden en maakt ze zo beter bestand tegen gaatjes. Door regelmatig te poetsen met fluoridehoudende tandpasta bekom je dat jouw glazuur minder snel wordt aangetast door het zuur in het voedsel. Hetzelfde geldt voor het zuur dat door de bacteriën wordt geproduceerd.
Hoe komt fluoride bij de tanden?
Fluoride vinden we terug in bijvoorbeeld vel en graten van vis, in thee en eventueel in drinkwater. Fluoride komt dus slechts in beperkte mate voor in onze voeding en dan nog in zeer specifieke voedingsstoffen. Toch is dit voldoende voor de aanzuivering in het lichaam. Ter hoogte van de mond is echter een extra lokale aanvoer van fluoride wenselijk om onze tanden van een bijkomende bescherming te voorzien. Daarom wordt fluoride toegevoegd aan tandpasta.
Vermits fluoride vooral lokaal werkzaam is, raadt men aan om minimaal twee keer per dag een weinig fluoride op te lossen in het speeksel, door te poetsen met een fluoridehoudende tandpasta.
Vermits fluoride vooral lokaal werkzaam is, raadt men aan om minimaal twee keer per dag een weinig fluoride op te lossen in het speeksel, door te poetsen met een fluoridehoudende tandpasta.
Tandpasta met fluoride
Door te poetsen met een fluoridehoudende tandpasta, komt er fluoride in de mond terecht. De fluoride wordt in het tandglazuur ingebouwd en maakt zo de tand sterker.
Maar opgepast: overdaad schaadt! Het inslikken van fluoride in grotere hoeveelheden veroorzaakt extra hoge fluorpieken in het bloed. Dit kan bij kinderen fluorosis veroorzaken op de definitieve tanden die op dat ogenblik aan het verkalken zijn. Bij fluorosis vertoont het tandglazuur onesthetische krijtwitte vlekken. Bovendien wordt een overmaat aan fluoride, dat in het lichaam terecht komt, afgeraden. Een aantal onderzoekingen waarschuwen voor een schadelijk effect op de gezondheid.
Maar opgepast: overdaad schaadt! Het inslikken van fluoride in grotere hoeveelheden veroorzaakt extra hoge fluorpieken in het bloed. Dit kan bij kinderen fluorosis veroorzaken op de definitieve tanden die op dat ogenblik aan het verkalken zijn. Bij fluorosis vertoont het tandglazuur onesthetische krijtwitte vlekken. Bovendien wordt een overmaat aan fluoride, dat in het lichaam terecht komt, afgeraden. Een aantal onderzoekingen waarschuwen voor een schadelijk effect op de gezondheid.
Hoeveel fluoride?
De hoeveelheid fluoride in tandpasta wordt uitgedrukt in ppm (parts per million). Er zijn richtlijnen bepaald die voor elke leeftijd de optimale fluorideconcentratie aanraden. Kijk daarom op het fluorideschema voor het juiste gebruik van tandpasta per leeftijd. Je kan dit schema bovenaan rechts op deze pagina vinden bij "Documenten".Omdat kinderen onder de zes jaar vaak een aanzienlijk deel van de tandpasta inslikken, is het voor hen aangewezen om een speciale kindertandpasta met laag fluoridegehalte (500 ppm) te gebruiken. Totdat het kind kan spoelen (2 jaar) wordt slechts een heel klein beetje kindertandpasta gebruikt.
Daarna (tot zes jaar) wordt nooit meer dan een hoeveelheid ter grootte van een erwt op de borstel aangebracht. Vanaf zes jaar raadt men aan om één cm tandpasta te gebruiken per poetsbeurt.
Tandschade
Ontstaan van tandschade
Tandschade ontstaat door inwerking van zuren op het tandglazuur. Zuur kan op verschillende manieren in de mond terechtkomen, nl. door bacteriën die suiker omzetten in zuren en door zure voeding. Het logische gevolg zijn cariës (= tandbederf, gaatjes) en erosie.
Cariës
Net zoals overal in ons spijsverteringsstelsel, verblijven in onze mond en op onze tanden bacteriën. Dat is goed, want deze 'bevriende' bacteriën beschermen ons tegen andere, ziekmakende bacteriën en schimmels. Deze van nature aanwezige laag ter hoogte van de tanden vormt samen met de beschermende bestanddelen uit het speeksel de biofilm of pellikel.Wanneer er niet regelmatig en goed gepoetst wordt en ook door slechte voedingsgewoontes, evolueert deze dunne beschermende biofilm tot een dikkere, kleverige laag met schadelijke bacteriën die men 'plak' noemt. De plakbacteriën zijn dol op suiker! Iedere keer als er suikers in de mond komen, worden deze door de plakbacteriën omgezet tot zuren. Bovendien kunnen de bacteriën de suikers gebruiken om nog sneller te vermenigvuldigen, waardoor er nog meer zuur wordt geproduceerd. Deze zuren kunnen de mineralen uit onze tandweefsels oplossen en zo onze tanden beschadigen. Zo ontstaan gaatjes of cariës.
Erosie
Door rechtstreekse inwerking van zure voeding op het tandglazuur lost het tandglazuur (=de harde beschermende laag van jouw tanden) op. Alle tandvlakken waarmee het zuur in contact komt, kunnen worden aangetast. Zo kan de hele glazuurlaag en zelfs het weefsel eronder (het dentine) verdwijnen. Als de beschermende laag is weggespoeld door het zuur kunnen de tanden pijnlijk zijn bij eten of drinken. Deze schade is onherroepelijk.1 + 1 = 3
Als je weinig poetst, veel zure voeding eet en ook nog eens je mondbacteriën trakteert op een grote hoeveelheid suiker, dan krijg je een combinatie van cariës en erosie, waardoor het tandbederf sterk toeneemt. Door het poetsen met fluoridehoudende tandpasta bekom je een remmend effect op het oplossen van het glazuur door zuren. Het blijft echter essentieel dat je naast grondig poetsen ook voor een gezonde voeding zorgt.
Hoe tandbederf voorkomen?
Er is goed nieuws! Er zijn drie zaken die je kan doen om tandbederf zoveel mogelijk te voorkomen. Het gaat om je voeding, je mondhygiëne (poetsen) en ook de tandarts kan je begeleiden bij het in orde houden van je mond.
Voeding
Tips:
- Beperken van suikerrijke en zure voedingsmiddelen
- Aantal voedingsmomenten beperken. Gun je mond tussendoor rust zodat het mondmilieu minder zuur wordt!
- Eet gezond en verbeter daardoor ook de kwaliteit van het speeksel
Suikerrijke en zure voedingsmiddelen zorgen voor een zuurpiek in de mond. Hierdoor gaan de tanden demineraliseren, d.w.z. dat het tandglazuur zal oplossen en brozer worden.
Wanneer de zuuraanval voorbij is, kan het gedemineraliseerde tandweefsel zich langzaam maar zeker terug herstellen. Mineralen in oplossing in het speeksel en de plak, gaan zich inbouwen en zo het tandweefsel remineraliseren. Het tandweefsel zal natuurlijk maar volledig kunnen herstellen als het daartoe voldoende tijd krijgt. En dan spreken we toch over enkele uren. Wanneer we te snel na een zuuraanval terug iets eten of drinken dat suiker of zuur bevat, zal het herstel vroegtijdig afgebroken worden. Wanneer dit herhaalde malen gebeurt, zal het tandweefsel uiteindelijk zo broos worden dat het gaat afbrokkelen en er een gaatje ontstaat.
Wanneer de zuuraanval voorbij is, kan het gedemineraliseerde tandweefsel zich langzaam maar zeker terug herstellen. Mineralen in oplossing in het speeksel en de plak, gaan zich inbouwen en zo het tandweefsel remineraliseren. Het tandweefsel zal natuurlijk maar volledig kunnen herstellen als het daartoe voldoende tijd krijgt. En dan spreken we toch over enkele uren. Wanneer we te snel na een zuuraanval terug iets eten of drinken dat suiker of zuur bevat, zal het herstel vroegtijdig afgebroken worden. Wanneer dit herhaalde malen gebeurt, zal het tandweefsel uiteindelijk zo broos worden dat het gaat afbrokkelen en er een gaatje ontstaat.
 |  |  |
Wat heeft speeksel er mee te maken?
Het speeksel helpt om het schadelijk effect van zuur te bufferen. Weinig speeksel of een slechte speekselkwaliteit vermindert de bufferwerking en zorgt om die reden voor meer kans op tandbederf. Gezonde voeding draagt bij tot een hogere kwaliteit van het speeksel!
Poetsen
Tips:
- Poets minimaal twee keer per dag met een fluoridehoudende tandpasta
- Gebruik een tandpasta met de juiste dosis fluoride (zie schema)
- Gebruik een zachte tandenborstel met een kleine kop
- Een poetsbeurt duurt minimum 2 minuten
- Tot 10 jaar is het aangewezen dat de ouders napoetsen
Waarom poetsen?
Door te poetsen haal je de plak weg. Hoe minder plakbacteriën aanwezig zijn in je mond, hoe minder zuur er kan geproduceerd worden. Daarnaast kan je door te poetsen fluoride aanbrengen in de mond. Het fluoride zal het tandglazuur versterken en weerbaarder maken tegen het zuur.Sommige plaatsen zijn gemakkelijker te poetsen dan andere. Door een tandenborstel met een kleine kop te gebruiken kan je beter aan de moeilijk bereikbare plaatsjes. Wees niet te snel! Om de plak grondig te verwijderen moet je overal grondig reinigen en niet als een sneltrein langs elke tand passeren. Dit kost minimum twee minuten tijd!
Poetsen bij kinderen Vanaf de doorbraak van de eerste melktandjes wordt er tandplak gevormd en moet er dus gepoetst worden. Peuters worden op schoot genomen, waarbij het hoofdje in de arm gestabiliseerd wordt. Het kind opent de mond losjes en de ouder poetst binnen-, buiten-en bovenvlakken van alle tanden met een horizontale schrobbeweging. Stapje voor stapje kunnen kleuters (vanaf 3 jaar) dan eigenhandig voor een spiegel leren poetsen, waarna ouders 'napoetsen'. Naarmate je kind groeit en zijn motoriek verbetert, kan je hem meer en meer autonoom laten poetsen. Tot op de leeftijd van 10 jaar hebben de meeste kinderen baat bij napoetsen.
Tandarts
Tips
- Ga twee keer per jaar op controle bij de tandarts
- Vraag aan je tandarts wat jij kan doen om gaatjes te voorkomen
Waarom op tandartsbezoek?
Het is aan te raden om tweemaal per jaar op controle te gaan bij de tandarts. Deze kan je begeleiden bij het voorkomen van gaatjes. Je kan er terecht voor poetsadvies, voedingsadvies en uiteraard met al je vragen over hoe je gaatjes en erosie kunt voorkomen. De tandarts kijkt meteen ook je gebit na en kan zo tijdig kleine letseltjes opsporen.
Het is aan te raden om tweemaal per jaar op controle te gaan bij de tandarts. Deze kan je begeleiden bij het voorkomen van gaatjes. Je kan er terecht voor poetsadvies, voedingsadvies en uiteraard met al je vragen over hoe je gaatjes en erosie kunt voorkomen. De tandarts kijkt meteen ook je gebit na en kan zo tijdig kleine letseltjes opsporen.
Advies op maat
Zwangerschap
Voor de toekomstige baby kan je maar weinig doen. Verzorg vooral goed jezelf: goed blijven poetsen met tandpasta die fluoride bevat, interdentaal reinigen (tussen de tanden, bijv. met ragertjes/kleine borsteltjes) en het tandvlees goed verzorgen, want het is extra gevoelig in deze periode. Tot de doorbraak van de eerste tandjes hoeft onze baby geen extra fluoridezorgen.
Poetsen voor of na het eten?
Voor de toekomstige baby kan je maar weinig doen. Verzorg vooral goed jezelf: goed blijven poetsen met tandpasta die fluoride bevat, interdentaal reinigen (tussen de tanden, bijv. met ragertjes/kleine borsteltjes) en het tandvlees goed verzorgen, want het is extra gevoelig in deze periode. Tot de doorbraak van de eerste tandjes hoeft onze baby geen extra fluoridezorgen.
Poetsen voor of na het eten?
’s Avonds poets je gewoon voor het slapengaan. Na het avondeten is er voldoende tijd geweest om de tanden te laten reminaliseren. Als je nu de plak grondig weghaalt, geef je je tanden een hele nacht rust en de aangebrachte fluoride krijgt tijd om het tandglazuur te versterken.Als je ’s avonds goed poetst, dan is er weinig of geen plak in de mond ’s morgens bij het opstaan. Dus meteen na het opstaan poetsen heeft meestal weinig zin. Het is dan beter om na het ontbijt te poetsen. Door te eten brengen we immers suikers en zuren aan, die leiden tot plakvorming en erosie. Door te poetsen na het eten worden zowel de voedingsresten als de plak weggehaald en heb je een frisse mond tot aan je volgende maaltijd.
Welke tandpasta kies ik best?
Welke tandpasta kies ik best?
Er bestaat een grote verscheidenheid aan tandpasta’s, wat het antwoord op deze vraag bemoeilijkt. Vraag daarom je tandarts om raad.
Wat kan je zelf doen? Let vooral op het gehalte fluoride in de tandpasta (zie schema).
Wat kan je zelf doen? Let vooral op het gehalte fluoride in de tandpasta (zie schema).
Documenten
- Fluorideschema
Lees ook
- Adviezen
- Mondhygiëneadvies
- Voedingsadvies
-
Trefwoorden
- Fluoride
Alle trefwoorden bekijken